کد آهنگ

این پیچ سرآغاز یک تحول عمیق و سرنوشت ساز در تاریخ بشر خواهد بود و به گفته برخی، یک چرخش تمدنی است. به این معنا که تمدن یا تمدن‌هایی فرومی‌پاشد و تمدن جدیدی شکل خواهد گرفت.

دو دهه پیش که ساموئل هانتینگتون سخن از جنگ تمدن‌ها به میان آورد، تصورش صرفا یک برخورد سخت بین اسلام و غرب بود لذا با اتکا به قدرت مادی و برتری سخت‌افزاری غرب، پیش‌بینی کرد که پیروز این نبرد، غرب خواهد بود.

اما امروز این تصور با چالش جدی مواجه است؛ هم از این نظر که این نبرد صرفا یک نبرد سخت افزاری نیست و هم این‌که در بُعد سخت‌افزاری نیز دنیای اسلام و خصوصا کانون الهام‌بخش آن یعنی جمهوری اسلامی ایران، حرف‌های زیادی برای گفتن دارد و غرب از این نظر نیز بسیار آسیب‌پذیر می‌باشد.

پرسش مهم دیگر این است که آیا این پیچ بواسطه انقلاب اسلامی ایران در مسیر تاریخ بوجود آمده است؟ به نظر می‌رسد پاسخ منفی است چرا که اومانیسم غربی دیر یا زود به بن‌بست می‌رسید، همانطور که تفکر مارکسیستی به بن‌بست رسید و فروپاشید.

اما بدون تردید وقوع انقلاب اسلامی ایران، سررسید اومانیسم غرب را زودهنگام کرد به نحوی که سردمداران غربی غافلگیر شده، در مدیریت این بحران سردرگم مانده‌اند.

این پیچ تند است یا جهان با شیبی ملایم از آن عبور خواهد کرد؟ پرسش سومی است که می‌تواند مطرح شود. معیار زمان در معادلات تاریخی متفاوت است و دیر یا زود بودن وقایع و تحولات تاریخی با زمان در زندگی شخصی یا یک محیط کوچک نسبتی متفاوت دارد.

با توجه به شواهد موجود و در مقیاس تاریخ، این چرخش، چرخشی تند محسوب می‌شود هر چند ممکن است سال‌ها به طول انجامد.

تندی این چرخش بزرگ را که به یک جابه‌جایی تمدنی منجر خواهد شد، می‌توان از سرعت و عمق تحولات کنونی جهان احساس کرد، خصوصاً آنچه در شمال آفریقا و منطقه حساس خاورمیانه در حال وقوع است یا آنچه در خود غرب می‌گذرد.

آنچه جهان پس از این چرخش با آن مواجه خواهد شد از هم‌اکنون تحقق یافته است یا بستگی به اتفاقاتی دارد که در حین چرخش رخ می‌دهد؟

پاسخ به این پرسش قدری دشوار است ولی به اجمال می‌توان گفت: شاید شمایی از دنیای پس از این چرخش را بتوان تصور کرد اما نحوه مدیریت این مقطع بسیار تعیین‌کننده است.

از همین رو رهبر دوراندیش انقلاب اسلامی پیش از این فرمودند: ملت عزیز ایران و ملت‌های مسلمان و امت عظیم اسلامی می‌توانند در مدیریت آن نقش ایفا کنند.

و در دیدار اخیر با استادان دانشگاه نیز ضمن تشریح جایگاه ویژه جمهوری اسلامی ایران در این تحول، به مسئولیت دانشگاه‌ها و حوزه‌های علمیه تأکید فرمودند و توفیق و نقش‌آفرینی ملت ایران در این برهه بسیار مهم و تاریخی را در درجه اول به عهده دانشمندان کشور دانستند.

بنا بر آنچه گفته شد، درک درست و عمیق از این چرخش بزرگ تاریخی و پیامدهای آن و همچنین باور به ایفای نقش جدی در ایجاد آنچه پس از این چرخش می‌تواند بوجود آید و تدبیر و برنامه‌ریزی برای شیوه گذر از این پیچ تند، وظایفی است که از آحاد ملت ایران خصوصا نخبگان و فرهیختگان انتظار می‌رود.

مهدی فضائلی